Feiten, cijfers en documenten
Uit onderzoeken in de sport weten we dat grensoverschrijdend gedrag overal in de sport aanwezig is. Het kan dan gaan om zowel emotioneel als lichamelijk of seksueel ongewenst gedrag. De meeste meldingen vanuit de sport gaan over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Denk daarbij aan ongewenst foto's maken in kleedkamers, ongewenste aanrakingen, of aanrandingen. Bij lichamelijk ongewenst gedrag kan het gaan om een vechtpartij, maar ook over slaan met voorwerpen, of iemand opzettelijk pijn doen. Uit onderzoek blijkt dat sporters ook veel last hebben van emotioneel grensoverschrijdend gedrag. Denk daarbij aan schelden, discriminatie, pesten maar ook intimiderend taalgebruik.
Kwetsbare groepen
Minderjarigen, LHBT+, sporters met een beperking en topsporters zijn extra kwetsbare groepen. Soms is dat omdat zij zich niet of moeilijk kunnen verweren. Soms zijn mensen gewend om over hun eigen grenzen te gaan of hebben ze als kind geleerd om geen nee te zeggen tegen een volwassene in hun omgeving. Bij topsporters zie je vaak dat de prestatie belangrijker lijkt te zijn dan het aankaarten van ongewenste gedrag. Niets van dit alles is echter een excuus om de grenzen van een ander over te gaan.
Maak jij zelf iets dergelijks mee? Praat erover!
Waarom hoor ik hier weinig over?
90% van het seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt nooit gemeld. Slachtoffers schamen zich of denken dat het hun eigen schuld is dat ze dit overkomt.
Mannen vinden het vaak extra moeilijk om te melden dat zij slachtoffer zijn van seksuele intimidatie en misbruik. Daarom roepen wij hen juist op om het gesprek aan te gaan en erover te praten. Door binnen je vereniging aan preventie te doen, wordt de kans op ongewenst gedrag een stuk kleiner.
Zie je iets gebeuren waar je over twijfelt? Twijfel is goed, het zet je onderbuik in gang en vraagt je om een mening te vormen over wat je ziet of hoort. Je kunt een situatie zwaarder inschatten, maar ook onderschatten. Praat er hoe dan ook over!
Meldingen
Het Centrum Veilige Sport en de sportbonden krijgen jaarlijks honderden meldingen binnen van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Een incident is vrijwel nooit puur één soort gedrag, vaak is ook intimidatie of uitsluiting onderdeel van het incident. Onze medewerkers en de vertrouwens(contact)personen van de bonden hebben contact over meldingen en signalen. Zo kunnen ze incidenten begeleiden en bestuurders ondersteunen. We hebben een landelijk netwerk in de hulpverlening en directe lijnen met zedenpolitie. Lees hier hoe je een melding kun doen.
Onderzoek en wetenschap
Vanuit NOC*NSF, en samen met de sportbonden, doen we regelmatig onderzoek naar de stand van zaken op het gebied van grensoverschrijdend gedrag. Dat kan zijn sportbreed zijn, maar ook sportspecifiek, zoals bij het onderzoek van de KNWU of de KNGU (zie hieronder). We hebben ook een lectoraat sport en pedagogiek aan de Windesheim Hogeschool. Met hen werken we samen aan praktische onderwerpen voor verenigingen. Hieronder vind je voorbeelden van onderzoeken en hier vind je meer uitleg over de soorten onderzoeken er gedaan kunnen worden.
- Rapportage onderzoekscommissie De Vries (2017)
- KNWU Opschakelen (2018)
- Grensoverschrijdend gedrag in de sport prevalentie onderzoek en persbericht (2020)
- KNGU Ongelijke leggers (2021)
- Gehandicaptensportbond (2021)
- KNHS samenvatting onderzoek en nieuwsbericht (2021)
- Prevalentieonderzoek Handboogsport Nederland (2022)
- Prevalentieonderzoek KNZB (2022)
- Prevalentieonderzoek Badminton Nederland (2022)
- Cultuuronderzoek Gehandicaptensport Nederland (2022)
Jaarverslag CVSN
We publiceren jaarlijks een verslag met alle data die we uit het Case Management Systeem Sport (CMSS) halen. De meeste sportbonden werken samen met ons in dit dossiersysteem. Op die manier krijgen we landelijk goed inzicht in alle signalen en meldingen. De sportbonden geven in hun eigen jaarverslag aan hoeveel meldingen zij hebben ontvangen en hoe zij die opvolgen.