Seksuele intimidatie en misbruik
De afgelopen jaren is er door de sport veel aandacht besteed aan het voorkómen van seksuele intimidatie en machtsmisbruik. Naar aanleiding van meerdere ernstige meldingen werd er uitgebreid onderzoek gedaan naar misstanden in de sport. Mede hierdoor zijn er aanpassingen gedaan in het sporttuchtrecht. Zo is de verjaring vervallen, is er een meldplicht ingevoerd, worden meldingen beter gerapporteerd en opgevolgd, en wordt er regelmatig media-aandacht gevraagd. We hebben gezamenlijk de verantwoordelijkheid om een veilige en positieve sportomgeving te creëren en om te handelen als het misgaat.
Je hebt het recht om nee te zeggen als het gedrag van een ander je een vervelend gevoel geeft. Ook als dat een volwassen persoon is, een medesporter of een coach: het is niet ok! Praat erover met je ouders, vrienden, het bestuur van je vereniging, je trainer, de VCP. Of neem contact met ons op. Zoek je hulpverlening? Dan helpen we je graag verder in ons sportnetwerk.
Is er sprake van intimidatie of misbruik?
Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie (duiding), dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast. Dit in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.
Incidenten en meldingen in de sport rondom seksuele intimidatie variëren van verbale intimidatie (seksuele dingen roepen naar iemand) en niet-functionele of ongewilde aanrakingen (masseren waar het niet nodig is bij een blessure) tot aanranding, verkrachting en langdurig seksueel misbruik. Bij 'grooming' gaat het over langdurige trajecten waarbij kinderen bevriend raken met een volwassene, waarna er op een moment misbruik plaatsvindt. De laatste jaren zijn ook het filmen van misbruik en eventueel delen van het materiaal op sociale media vaak onderdeel van een incident. Deze infographic geeft je als slachtoffer informatie over de mogelijkheden en oplossingen als jou dit overkomt.
Een hand die te laag gaat bij het afschermen tijdens handbal, het beetpakken van een borst bij het opvangen tijdens het turnen, filmen in de kleedkamer, foto’s maken onder een hockeyrokje, een trainer die je uitnodigt om bij hem thuis te logeren, massage op een plek die ongepast is; er zijn helaas veel voorbeelden van misdragingen in de sport. Deze komen voor tussen coach en pupil, maar nog vaker tussen sporters onderling. Uit onderzoek blijkt ook dat sporters kwetsbaarder worden als ze bijvoorbeeld op een hoger niveau gaan sporten, topsporter zijn, een vorm van beperking hebben of sterk afhankelijk zijn van één persoon voor hun carrière.
Belang meldplicht en onderzoek
Het objectief kunnen onderzoeken van meldingen en signalen is bij seksuele incidenten heel belangrijk. Als bestuurder van een vereniging is het goed je te realiseren dat dit gevoelig kan liggen of zelfs strafrechtelijke bewijslast betreft. Heb jij te maken met signalen die wijzen op incidenten? Dan is het fijn om gebruik te kunnen maken van het Centrum Veilige Sport voor overleg en advies. NOC*NSF onderstreept het belang van de meldplicht voor bestuurders en begeleiders om vermoedens van seksuele intimidatie te melden aan de eigen sportbond of het Centrum Veilige Sport. Zorg ervoor dat de meldplicht bekend is bij alle bestuurders en bij de begeleiders binnen de vereniging. In deze Infographic voor bestuurders staan korte handvatten over het melden van een incident en hoe dat proces in zijn werk gaat. Het melden van een incident door de bestuurder ontslaat hem/haar niet van correct afhandelen van het incident. De melding wordt in het landelijk Case Management Systeem van de sport opgeslagen.
Het goed afhandelen van een melding vraagt om vaardigheid en kennis van tuchtrechtprocessen. Zo kan het voorkomen dat het bestuur een melder of een beschuldigde moet spreken over een incident. We noemen dat hoor- en wederhoor. Er kan onrust ontstaan door geruchten. Het is dan aan het bestuur om de communicatie in goede banen te leiden en daar verstandig mee om te gaan. Bespreek het incident met je sportbond of met ons om zo de juiste stappen te kunnen zetten. Zodra de politie bij een zaak betrokken is, zijn zij leidend in handelen en communicatie. Vanuit het Centrum Veilige Sport hebben wij nauw contact met de landelijke zedenafdelingen.
Bij een aanranding of verkrachting verwijs je meteen naar de politie en het Centrum Seksueel Geweld. De eerste zorg is om het slachtoffer veiligheid en medische begeleiding te bieden.
-> Volg hier de gratis e-learning Seksuele intimidatie
-> Kijk hier onze webinars over slachtoffers en beschuldigden bij seksuele intimidatie
-> Folder Seksuele Intimidatie: informatie voor ouders
-> Folder Seksuele Intimidatie: informatie voor sporters
-> Folder Seksuele Intimidatie: informatie voor jeugd