Het werk van een vertrouwenscontactpersoon
“Bij verenigingen die niets hebben geregeld tegen grensoverschrijdend gedrag, zie je dat een incident veel energie kost. En dat er soms fouten worden gemaakt.”
Henriët van der Weg is vertrouwenscontactpersoon (VCP) bij de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU). In deze rol helpt zij bestuursleden, trainers en ouders die actief zijn binnen een gymnastiekvereniging om te handelen tegen grensoverschrijdend gedrag. “Wil een vereniging incidenten op een soepele manier afhandelen, dan moeten er van tevoren afspraken worden gemaakt over grensoverschrijdend gedrag en de preventie hiervan.”
Henriët legt uit hoe zij verenigingen daarbij helpt: “Je wordt gebeld, hoort iemands verhaal aan en bespreekt welke mogelijkheden diegene heeft om een situatie op te lossen.” Een VCP binnen een vereniging zou op dezelfde manier te werk moeten gaan. Henriët: “Als VCP wil je problemen soms direct oplossen, maar dat is eigenlijk niet je rol. Een VCP moet onpartijdig blijven en het bestuur stimuleren om een incident zelf op te lossen. Zo voorkom je ook dat je als VCP in de ogen van een bestuur het ‘afvoerputje’ voor lastige zaken wordt.”
Laat je trainen!
Henriët is ook trainer bij de Academie voor Sportkader, waar ze in de training ‘Vertrouwenscontactpersoon (VCP)’ informatie geeft over wat een bestuur wel en niet mag verwachten van een VCP. Henriët: “Besturen trekken vaak mensen aan die zorgverlener zijn, zoals een psycholoog of een huisarts, maar die moet je niet per se hebben. Een goede VCP kan goed luisteren, is empathisch, kan goed doorvragen en beschikt over een overzicht van de mogelijkheden die een sporter, trainer of bestuurslid kan doorlopen om grensoverschrijdend gedrag te stoppen.”
Ook trainers kunnen een training bij Henriët volgen over het herkennen en voorkomen van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Hierin zorgt Henriët ervoor dat trainers zich bewust worden van het grijze gebied tussen veilig en grensoverschrijdend gedrag, zodat ze beter kunnen inschatten wanneer ze moeten optreden. En wat ze moeten doen als gedrag niet acceptabel is.
Ouders en sporters willen veiligheid
Met alleen het trainen van de VCP en trainers is een vereniging er nog niet. Het bestuur moet zich volgens Henriët ook hard maken voor een veilige vereniging: “Als bestuur moet je achter jouw VCP staan.” Dat doet de huidige directeur van de KNGU volgens Henriët bijvoorbeeld goed: “Zij maakt zich hard voor de preventie van grensoverschrijdend gedrag en voor optreden als er iets gebeurt. Hierdoor heb ik als VCP het gevoel dat ik gesteund wordt heb als er lastige situaties ontstaan. Als bestuur en VCP niet als eenheid optreden, is het werk van de VCP ook verspilde energie.”
Ten slotte denkt Henriët dat een bestuur niet bang hoeft te zijn om zich als vereniging duidelijk te profileren met de preventiestappen die ze ondernemen, zoals een aannamebeleid of het hanteren van omgangsregels. “Besturen denken soms dat dit de indruk wekt dat er van alles mis is. Maar als sporters of ouders kunnen kiezen tussen een vereniging die veiligheid hoog in het vaandel heeft of een vereniging waar alleen maar over gezelligheid wordt gesproken, zullen ze kiezen voor een club die veiligheid serieus neemt.”